Vrijwilligerswerk 

Wat is vrijwilligerswerk?

Vrijwilligerswerk is werk dat mensen doen zonder daarvoor betaald te worden. Het is werk dat mensen uit eigen vrije wil doen, om een goed doel te steunen of om iets te betekenen voor anderen. 

Vrijwilligerswerk kan in allerlei vormen en op allerlei manieren plaatsvinden. Sommige mensen doen vrijwilligerswerk bijvoorbeeld bij een organisatie of vereniging, terwijl anderen vrijwilligerswerk doen in hun vrije tijd, bijvoorbeeld door mensen te helpen die hulp nodig hebben of door zich in te zetten voor het milieu. 

Kortom: vrijwilligerswerk is een manier om iets betekenisvols te doen en om te helpen bij het oplossen van problemen in de samenleving. NLvoorelkaar verzamelt alle vrijwilligerswerkactiviteiten. Ontdek waar je in jouw buurt kunt vrijwilligen.

HOEVEEL GELD KRIJG JE ALS VRIJWILLIGER?

Vrijwilligerswerk is werk dat mensen doen zonder daarvoor betaald te worden. Mensen doen vrijwilligerswerk uit eigen vrije wil, omdat ze het leuk vinden of omdat ze iets willen betekenen voor anderen. Dit betekent dat vrijwilligers geen salaris of loon ontvangen voor het werk dat ze doen.

Vaak ontvang je als vrijwilliger bij een organisatie wel een kostenvergoeding, zoals reiskosten of verblijfskosten. Dit is afhankelijk van de organisatie waarbij je wilt vrijwilligen en van de afspraken die je met hen maakt. 

De overheid stelt de maximale vrijwilligersvergoeding vast. In 2023 mag je belastingvrij maximaal 5 euro per uur ontvangen, met een maximum van €190 per maand en €1900 euro per jaar. Meer info lees je hier.

Hoeveel uur mag je werken als vrijwilliger?

Er is geen wettelijk maximum aan het aantal uur dat mensen als vrijwilliger mogen werken. Dit betekent dat mensen zoveel uren vrijwilligerswerk kunnen doen als ze willen of kunnen. 

Het is wel belangrijk om rekening te houden met je eigen grenzen en met het feit dat vrijwilligerswerk vrijwillig is. Als je te veel uren vrijwilligerswerk doet, kan dit leiden tot vermoeidheid of burn-out, en kan het je andere verplichtingen in de weg staan. Maak daarom duidelijke afspraken over het aantal uren vrijwilligerswerk dat je wilt doen. Zo blijft het haalbaar en leuk! 

HOEVEEL UUR MAG je met een uitkering WERKEN ALS VRIJWILLIGER?

Vrijwilligerswerk kan een goede manier zijn om werkervaring op te doen of om sociale contacten te onderhouden. Maar als je een uitkering ontvangt dan mag vrijwilligerswerk de zoektocht naar betaald werk of re-integratie niet in de weg staan. Zorg dat je met de vrijwilligersvergoeding niet boven het toegestane maximum uitkomt, dan heeft het geen invloed op de hoogte van je uitkering. 

Lees meer

Wie betaalt de vrijwilligersvergoeiding? 

De vergoedingen voor vrijwilligerswerk (vrijwilligersvergoeding of onkostenvergoeding) worden vaak betaald door de organisatie waarbij je wilt vrijwilligen. Dit kan bijvoorbeeld een lokale vereniging, een non-profitorganisatie of een overheidsinstelling zijn. Soms worden de vergoedingen ook betaald uit fondsen of subsidie die beschikbaar zijn voor vrijwilligerswerk. De organisatie is echter niet verplicht om een vergoeding te betalen. Als alternatief kan een organisatie de mogelijkheid bieden de vergoeding aftrekbaar te maken.

Stichtingen en verenigingen mogen altijd vrijwilligersvergoedingen geven. Is iemand volgens de Belastingdienst geen vrijwilliger, dan mag je geen vrijwilligersvergoeding bieden maar wordt het gezien als loon. 

Wie mag (geen) vrijwilligerswerk doen?

In principe kan iedereen vrijwilligerswerk doen, ongeacht leeftijd, gender, culturele achtergrond of andere factoren. Het enige wat nodig is om vrijwilligerswerk te doen, is de bereidheid om je tijd en vaardigheden te geven aan een goed doel, een organisatie die je belangrijk vindt of de personen die je wil steunen. Soms hanteren organisaties een minimumleeftijd voor vrijwilligers, zie de volgende vraag. 

Sommige organisaties vragen ook om een verklaring omtrent gedrag (VOG) of een bepaald soort verzekering voordat ze mensen toelaten als vrijwilliger. Zo wordt gecontroleerd of er geen strafbare feiten zijn gepleegd op een voor het vrijwilligerswerk relevant gebied.

Vanaf welke leeftijd mag je vrijwilligerswerk doen?

Voor vrijwilligerswerk gelden dezelfde regels als voor betaald werk voor jongeren onder de 18 jaar. Kinderen tot 16 jaar mogen in principe geen vrijwilligerswerk doen. Wel zijn op dit verbod een aantal uitzonderingen. 

Vrijwilligers onder de 18 jaar behoren bovendien in de ARBO-wetgeving tot de kwetsbare groepen en zijn daarom niet uitgezonderd van zowel de arbeidsomstandighedenwet als de Arbeidstijdenwet. Toezicht en voorlichting zijn voor álle jongeren onder de 18 jaar noodzakelijk. Er is geen wettelijke maximum leeftijdsgrens voor het doen van vrijwilligerswerk. 

Op NLvoorelkaar mag je zelfstandig vrijwilligen als je 16 jaar of ouder bent. Ben je jonger, dan kun je met je ouders of verzorgers samen iets goeds doen.

Waarom doen mensen vrijwilligerswerk?

Mensen doen vrijwilligerswerk om verschillende redenen. De meest voorkomende redenen zijn:

1. Omdat ze het leuk vinden om iets betekenisvols te doen
2. Om nieuwe vaardigheden te leren
3. Om ervaring op te doen in een bepaald vakgebied
4. Om contacten te leggen
5. Om de eigen tijd te besteden

Er is veel onderzoek gedaan naar de motivatie voor vrijwilligerswerk. 

Lees verder

Wat zijn je rechten en plichten als vrijwilliger?

Als vrijwilliger ga je een samenwerking aan met een vrijwilligersorganisatie, stichting, vereniging of goed doel. Er is dus sprake van rechten en plichten. Maar anders dan voor mensen met betaald werk, is er wettelijk weinig voor vrijwilligers geregeld. Het is dus belangrijk samen duidelijke afspraken en deze bijvoorbeeld vastleggen in een vrijwilligersovereenkomst. Veel organisaties zullen die al in huis hebben. Bijvoorbeeld over:

• Taken en verantwoordelijkheden: wat je wel én niet gaat doen, inclusief speciale werkinstructies
• Werktijden: tijden, (vakantie)rooster, wat te doen als je ziek bent etc.
• Begeleiding/scholing: bij wie kun je terecht voor vragen, wie is verantwoordelijk, speciale kennis die nodig is
• Vergoedingen: onkosten, verblijfs- of vervoerskosten etc.
• Inspraak: welke mate van inspraak heb je, hoe is dit geregeld

Verder heb je net als bij betaald werk het recht op een veilige werkomgeving. Je plichten als vrijwilliger zijn in de wet ook nauwelijks vastgelegd, maar zijn o.a. de plicht om je aan gemaakte afspraken te houden, de plicht om professioneel te werken met respect voor anderen, de plicht om je veiligheid en die van anderen te waarborgen door je aan de veiligheidsvoorschriften te houden en alert te blijven op gevaar, en de plicht om je te houden aan de wet- en regelgeving in Nederland. 

ben ik als vrijwilliger verzekerd?

Het is belangrijk om te weten of je verzekerd bent tijdens het uitvoeren van vrijwilligerswerk, en wat de voorwaarden zijn van de verzekering. Als vrijwilliger ben je niet automatisch verzekerd bij een ongeval of schade. 

Gemeenten en/of vrijwilligersorganisaties kunnen een collectieve verzekering hebben tegen de risico's die je als vrijwilliger loopt tijdens het vrijwilligerswerk. Vraag aan de vrijwilligersorganisatie of aan je gemeente of er een vrijwilligersverzekering geldt en wat er verzekerd is. 

Daarnaast is het ook aan te raden om je eigen verzekeringen te controleren om te zien of je verzekerd bent voor ongevallen of schade bij een ander (aansprakelijkheidsverzekering).